3 vùng phát triển siêu đô thị TP.Hồ Chí Minh

Sau sáp nhập, bức tranh đô thị TP.Hồ Chí Minh định hình lại theo cấu trúc đa trung tâm có các đô thị vệ tinh vây quanh đô thị lõi. Điều kiện quyết định là mạng liên kết hạ tầng: tăng tốc đầu tư công cho metro, cao tốc và các tuyến vành đai để các vệ tinh “bắt mạch” thông suốt với trung tâm mẹ, giảm ma sát di chuyển người và hàng.

Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2025 - 2030 (khai mạc ngày 14/10/2025), thành phố xác định cấu trúc mới của không gian phát triển: hình thành 3 vùng liên kết chặt với 1 đặc khu, vận hành trên 3 hành lang kinh tế, hạ tầng và bồi đắp 5 trụ cột (công nghiệp công nghệ cao, logistics gắn cảng biển - hàng không - khu mậu dịch tự do, trung tâm tài chính quốc tế, du lịch và công nghiệp văn hóa, giáo dục - y tế - khoa học công nghệ).

 

Mô hình này được các cơ quan báo chí, cổng thông tin chính thống đồng loạt tường thuật trong các ngày 14 - 16/10/2025.

 

1. Tổng quan về “3 vùng"

 

Theo Đại hội, trọng tâm 3 vùng siêu đô thị thành phố bao gồm:

 

• Vùng Bình Dương (trước đây): định vị là thủ phủ công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ và sản xuất thông minh.
• Vùng Bà Rịa – Vũng Tàu (trước đây): trục kinh tế biển, du lịch biển, năng lượng sạch, logistics, dựa trên cụm cảng nước sâu.
• Vùng trung tâm TP.HCM (trước đây): đô thị lõi về dịch vụ, tài chính quốc tế, công nghệ cao, là “bộ não” điều phối toàn vùng siêu đô thị.

 

 

Bình Dương trước khi sáp nhập đã có 5 thành phố, gồm: Thủ Dầu Một định hướng là trung tâm công nghiệp, dịch vụ hỗ trợ và đổi mới sáng tạo; Bến Cát, Tân Uyên là đô thị công nghiệp, dịch vụ; Dĩ An, Thuận An là trung tâm thương mại và dịch vụ logistics. Bà Rịa - Vũng Tàu trước khi sáp nhập có 3 thành phố gồm: Vũng Tàu là trung tâm dịch vụ du lịch và công nghiệp dầu khí, Bà Rịa là trung tâm thương mại, dịch vụ và Phú Mỹ là trung tâm công nghiệp cảng biển.

 

TP.Hồ Chí Minh mới không thay đổi nhiều về vị thế, vai trò của mình nhưng được khẳng định rõ hơn mô hình "1 không gian, 3 vùng phát triển, 1 đặc khu", phấn đấu lọt vào top 100 thành phố đáng sống. Trong đó, TP.Hồ Chí Minh (cũ) là đô thị lõi, trung tâm tài chính quốc tế, thủ phủ của khoa học - công nghệ, trí tuệ nhân tạo, chip bán dẫn, dữ liệu lớn.

 

Khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu cũ được định vị là thủ phủ của kinh tế biển, sẽ phát triển các ngành năng lượng sạch, dịch vụ du lịch - giải trí gắn với biển, hình thành những khu mậu dịch tự do kết nối trực tiếp với hệ thống cảng biển chiến lược. Khu vực Bình Dương cũ tiếp tục là trung tâm công nghiệp công nghệ cao, nơi thu hút đầu tư các ngành sản xuất tiên tiến, tự động hóa.

 

Sau sáp nhập, bức tranh đô thị TP.Hồ Chí Minh định hình lại theo cấu trúc đa trung tâm có các đô thị vệ tinh vây quanh đô thị lõi. Điều kiện quyết định là mạng liên kết hạ tầng: tăng tốc đầu tư công cho metro, cao tốc và các tuyến vành đai để các vệ tinh “bắt mạch” thông suốt với trung tâm mẹ, giảm ma sát di chuyển người và hàng.

 

Quy mô mới rộng về diện tích, đông về dân số, tạo nên một thị trường tiêu thụ khổng lồ và nguồn nhân lực dồi dào, tay nghề cao. Dòng chảy hàng hóa, dịch vụ vì thế được khuếch đại, kết nối chặt chẽ giữa cực sản xuất và điểm tiêu thụ trong toàn siêu đô thị. Với nền tảng đó, TP.Hồ Chí Minh có dư địa bứt phá lên tầm khu vực, đủ sức cạnh tranh trực diện với các đô thị hàng đầu Đông Nam Á.

 

2. Vùng Bình Dương - thủ phù công nghiệp công nghệ cao

 

Bình Dương có lợi thế hình thành khu công nghiệp sớm với các cụm lớn, mô hình hợp tác hiệu quả, thu hút FDI liên tục. Do đó, thu hút ực lượng lao động dồi dào, chi phí cạnh tranh, môi trường đầu tư ổn định, thủ tục hành chính cải tiến. Bình Dương sở hữu hệ sinh thái vệ tinh công nghiệp (dịch vụ, kho vận, hỗ trợ sản xuất) hình thành sớm và có quy mô, cùng với đó là hệ thống hạ tầng kết nối liền mạch với TP.Hồ Chí Minh - Đồng Nai - Bà Rịa Vũng Tàu.

 

Sau sáp nhập, thành phố xác định đưa Bình Dương trở thành thủ phủ công nghiệp công nghệ cao, với vai trò mũi nhọn: Trung tâm sản xuất công nghệ cao, cơ khí chính xác - tự động hóa, điện - điện tử, dược - sinh học, kèm logistics công nghiệp (kho bãi, trung tâm phân phối) để nối chuỗi cung ứng vùng Đông Nam Bộ.

 

Kết nối - hạ tầng then chốt: Vùng này hưởng lợi trực tiếp từ hành lang Đông - Tây (QL1A, Xuyên Á) và trục Bắc - Nam dọc sông Sài Gòn, đóng vai “cửa trên đất liền” đưa hàng ra hệ thống cảng biển cửa ngõ. Vành đai 3 nâng sức liên kết giữa cực sản xuất và đô thị lõi - cảng biển.

 

Ý nghĩa kinh tế: Dịch chuyển từ “gia công” sang sản xuất giá trị cao, hạ chi phí logistics, rút ngắn thời gian đưa hàng ra tuyến biển. viễn dương.

 

3. Vùng Bà Rịa Vũng Tàu - phát triển kinh tế biển, năng lượng sạch và logistics

 

Bà Rịa - Vũng Tàu có vị trí chiến lược là cửa ra biển gần nhất cho cụm sản xuất TP.Hồ Chí Minh - Đồng Nai - Bình Dương, kết nối liên vùng qua trục QL51, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu và gần sân bay Long Thành. Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải với lợi thế nước sâu, tuyến viễn dương trực tiếp; dịch vụ cảng, xếp dỡ, trung chuyển phát triển. Bên cạnh đó là vai trò du lịch biển, dịch vụ lưu trú, ẩm thực phát triển sớm.

 

Sau sáp nhập, kỳ vọng phát triển vùng Bà Rịa - Vũng Tàu phát triển kinh tế biển, năng lượng sạch và logistics. Kết nối  hạ tầng then chốt, tăng cường hành lang phía Đông nối Bà Rịa Vũng Tàu - Cần Giờ - trung tâm TP.Hồ Chí Minh, tạo “cặp cảng” Cái Mép - Thị Vải với Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ để hình thành cụm trung chuyển, hậu cần biển chiến lược. Giúp rút ngắn thời gian đưa hàng ra tuyến biển,viễn dương, tăng vòng quay container.

 

Sản xuất giá trị cao: dịch chuyển từ gia công sang sản xuất cơ khí chính xác, tự động hóa, điện điện tử, thiết bị năng lượng, hàng hải, vật liệu phụ trợ cho công nghiệp liên vùng. Tối ưu chuỗi khí - LNG - hóa dầu - điện, dịch vụ kỹ thuật ngoài khơi, nền tảng cho năng lượng tái tạo ngoài khơi (hậu cần, chế tạo móng, trụ). Phát triển du lịch, nâng tầm dịch vụ biển cao cấp: nghỉ dưỡng biển, MICE ven biển, thể thao nước, bổ trợ nguồn thu dịch vụ chất lượng cao.

 

4. Vùng trung tâm TP.Hồ Chí Minh - đô thị lõi dịch vụ, tài chính và công nghệ cao

 

TP.Hồ Chí Minh từ lâu đã là trung tâm kinh tế - thương mại của cả nước, cửa ngõ xuất nhập khẩu, mạng bán buôn, bán lẻ phát triển sớm. Đây là nơi tập trung hệ sinh thái nhân lực trình độ cao với quy mô dân số lớn, tạo nên thị trường tiêu thụ không lồ, cùng với đó là sức hút đầu tư mạnh. Trung tâm tài chính, dịch vụ, hạ tầng số hỗ trợ doanh nghiệp đầy đủ để nâng cấp chuỗi giá trị. Hạ tầng giao thông đường bộ, cảng biển, sân bay tạo nên mạng lưới liên kết liên vùng giữa các tỉnh miền Đông và miền Tây Nam bộ.

 

 

Sau sáp nhập, vùng trung tâm TP.Hồ Chí Minh tiếp tục định hướng phát triển thành trung tâm tài chính, dịch vụ cao cấp của Đông Nam Bộ (ngân hàng, fintech, bảo hiểm, kiểm toán, pháp lý). Dịch chuyển từ sản xuất khối lượng lớn sang giá trị cao, đổi mới sáng tạo và công nghệ với các ngành thiết kế, sản xuất công nghệ cao như: bán dẫn thiết kế - R&D, AI/data, phần mềm - dịch vụ CNTT, edtech - healthtech. Điều phối hàng hóa, trung chuyển liên vùng từ cực sản xuất (Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu) vào chuỗi phân phối, thương mại. Nâng cao năng lực cạnh tranh khu vực, đủ sức đua các đô thị hàng đầu ASEAN về tài chính, logistics, công nghệ và dịch vụ cao cấp.

Cấu trúc đa trung tâm đang tái sắp xếp lại vai trò của TP.Hồ Chí Minh, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu theo dòng chảy giá trị: R&D - tài chính - đơn hàng (TP.Hồ Chí Minh) đến sản xuất - kho bãi - ICD (Bình Dương) đến cảng nước sâu - tuyến viễn dương (Bà Rịa - Vùng Tàu). Liên kết hạ tầng (Vành đai 3, QL13, QL51, cao tốc liên vùng, đường thủy và hàng không) chính là “xương sống” rút ngắn thời gian, hạ chi phí logistics và mở rộng năng lực cạnh tranh xuất khẩu cho toàn vùng.

 

Phần mềm nhà phố Rocker