Nét độc đáo của những khu phố người Hoa ở Sài Gòn

Phố người Hoa có lịch sử hình thành từ thế kỷ 17, là nơi tập trung sinh sống và làm việc của dân tộc Hoa. Khu vực này mang đậm dấu ấn riêng biệt, đặc trưng về văn hóa, lịch sử, lối sống của cộng đồng người Hoa tại Việt Nam.

Người Hoa là dân tộc thiểu số đông thứ tám Việt Nam, tập trung chủ yếu tại TP. Hồ Chí Minh với khoảng 382.826 người, chiếm hơn 50% dân số người Hoa cả nước. Tại Sài Gòn, phố người Hoa cũng là nơi hấp dẫn khách du lịch không kém những địa điểm tham quan nổi tiếng như nhà thờ Đức Bà, dinh Độc Lập, bảo tàng Chứng Tích Chiến Tranh, bưu điện Thành phố Hồ Chí Minh, chợ Bến Thành. Bạn sẽ có cơ hội tìm hiểu về nét sinh hoạt, văn hoá của người Hoa khi đặt chân đến khi đến những phố này tại Sài Gòn.

 

1. Lịch sử hình thành khu phố người Hoa ở Sài Gòn

 

Sau khi nhà Minh bị lật đổ năm 1644, một bộ phận người Hoa di chuyển vào khu vực Đàng Trong của nước ta tại Gia Định (một phần của Sài Gòn ngày nay), Cù Lao Phố (Đồng Nai)… Theo thời gian, cộng đồng người Hoa không chỉ có những bước phát triển mạnh mẽ về kinh tế, thương mại mà còn hình thành nên các khu phố người Hoa ngày càng sầm uất nhờ vào tinh thần đoàn kết, giúp đỡ và hỗ trợ lẫn nhau.

 

Người gốc Hoa hiện nay tập trung phần lớn ở quận 5, quận 6, quận 8, quận 10 và quận 11. Cuộc sống đô thị cổ kính được phản ánh rõ nét thông qua những con ngõ rộng và hẻm nhỏ, những hàng quán truyền thống và cửa hiệu phong phú tạo nên một không gian thú vị về nhịp sống người dân địa phương. Từ các khu chợ truyền thống, các ngôi chùa huyền bí cho đến thế giới ẩm thực đa dạng, phong cách kiến trúc và những con hẻm đặc trưng sẽ đem đến cho bạn cảm giác phấn khích đầy thích thú. Đây là điểm đến không thể bỏ lỡ đối với các tín đồ đam mê khám phá không gian mang màu sắc Trung Hoa, thưởng thức ẩm thực độc đáo và tìm hiểu những công trình kiến trúc cổ.

 

2. Đặc trưng của những khu phố người Hoa

 

Người gốc Hoa thường có thói quen sinh sống tập trung tạo nên những khu phố lâu đời với lối sống và phong cách kinh doanh đặc trưng. Những khu vực tiêu biểu mà khi nhắc đến bất kỳ ai ở Sài Gòn cũng phải biết như:

 

2.1. Khu Chợ Lớn

 

Khu Chợ Lớn ngày nay chủ yếu nằm ở quận 5, một phần quận 6 và quận 11) có rất nhiều đặc trưng riêng biệt, hình thành qua hàng trăm năm lịch sử. Nơi đây lưu giữ nhiều hội quán, chùa Hoa cổ kính như: Chùa Bà Thiên Hậu, Hội quán Nghĩa An, Hội quán Ôn Lăng… với kiến trúc mái ngói, phù điêu gốm, hương trầm đặc trưng.

 

 

Được mệnh danh là "khu chợ sỉ lớn nhất miền Nam", khu Chợ Lớn là nơi tập hợp của nhiều chợ và phố nghề nổi tiếng. Trong đó phải kể đến như:

• Chợ Bình Tây: chợ đầu mối chuyên bán sỉ hàng hóa từ thực phẩm khô, gia vị, vải vóc, cho tới đồ gia dụng.
• Chợ Kim Biên: nổi tiếng với hóa chất, phụ liệu, phụ kiện.
• Chợ Vạn Tường: chuyên quần áo, vải may mặc.
• Chợ An Đông: thiên về thời trang, vải vóc, hàng tiêu dùng.
• Chợ Hòa Bình: thực phẩm, rau củ, thịt cá.
• Chợ Thiếc: bán kim khí, đồ nhôm, đồng nát, sau có thêm quần áo, phụ tùng.
• Chợ Phùng Hưng: nhỏ hơn, thiên về thực phẩm.
• Phố thuốc bắc Hải Thượng Lãn Ông.
• Phố vải Soái Kình Lâm.
• Phố lồng đèn Lương Nhữ Học.

 

Nhắc đến phố người Hoa ở Chợ Lớn ngoài những khu chợ, người ta cũng thường liên tưởng ngay tới ẩm thực phong phú với các món ăn Triều Châu, Quảng Đông, Tiều Châu… như: vịt quay, xíu mại, há cảo, hủ tiếu, phá lấu, chè hột gà, bánh trung thu thủ công... Nét đặc trưng của những quán ăn ở khu vực này thường là các quán dạng gia đình nhỏ, tiệm ăn lâu đời, cha truyền con nối và mang nét đặc trưng của người Hoa.

 

Người gốc Hoa hiện nay đã hòa nhập với với người Sài Gòn, tuy nhiên vẫn giữ lại những nét đặc trưng như lối sống cộng đồng, gắn với hội quán, tạo nên sự giao thoa văn hóa độc đáo. Đây cũng là khu trung tâm thương mại sầm uất, kiến trúc cổ kính, ẩm thực phong phú thu hút rất nhiều du khách tìm hiểu.

 

2.2. Phố người Hoa quận 11

 

Phố người Hoa quận 11 chủ yếu là người Triều Châu và Quảng Đông, sinh sống tập trung theo từng khu phố. Mặc dù không đông đúc như Chợ Lớn, người Hoa ở đây vẫn giữ lối sống bang hội, hội quán đặc trưng.

 

Người Hoa ở quận 11 cũng xây dựng nhiều chùa, miếu như: Chùa Phụng Sơn Tự (còn gọi là chùa Gò), chùa Giác Viên, miếu Quan Âm, miếu Thiên Hậu… với lối kiến trúc đặc trưng là mái ngói uốn cong, phù điều gốm, câu đối chữ Hán...

 

Chợ Bình Thới và chợ Lãnh Binh Thăng là 2 khu chợ nổi bật ở đây, bên cạnh đó là hàng quán kinh doanh, đặc biệt là ẩm thực. Những món ăn đặc trưng của khu phố này như: sủi cảo, mì vịt tiềm, xíu mại, bánh bao, phá lấu...

 

Sủi cảo là món ăn truyền thống nổi tiếng của người Hoa ở quận 11. Nếu bạn là tín đồ của món ăn này, phố sủi cảo Hà Tôn Quyền là điểm đến không thể bỏ qua. Phố sủi cảo Hà Tôn Quyền dài hơn 700m, bắt đầu từ đường Ba Tháng Hai và kết thúc ở đường Hồng Bàng. Nơi đây, từ 5 giờ chiều, thực khách bắt đầu nhộn nhịp và tấp nập đến nửa đêm hoặc qua rạng sáng.

 

 

Những quán ăn nổi tiếng và lâu đời trên phố sủi cảo Hà Tôn Quyền:

• Sủi cảo Thiên Thiên - Hẻm 191 Hà Tôn Quyền, Phường 4, Quận 11
• Quán sủi cảo Ngọc Ý - 187 Hà Tôn Quyền, phường 4, quận 11
• Sủi cảo 162 - 162 Hà Tôn Quyền, Phường 4, Quận 11
• Sủi cảo 175 - 175 Hà Tôn Quyền, Phường 4, Quận 11
• Quán ăn Cường Ký 157 - 157 Hà Tôn Quyền, Phường 4, Quận 11
• 193 Thuận Hảo Sủi Cảo - 193 Hà Tôn Quyền, Phường 4, Quận 11

So với khu Chợ Lớn, người Hoa quận 11 có sự hòa nhập cao hơn với người Việt, tạo nên một khu phố vừa mang tính Hoa vừa rất Sài Gòn, có nét gần gũi, thực tế hơn rất nhiều.

 

2.3. Khu Nguyễn Trãi

 

Nguyễn Trãi là một trong những con đường mua sắm sầm uất nhất. Vào ngày 26 tháng 4 năm 2018, đường Nguyễn Trãi chính thức được "hợp pháp hóa" thành Phố thời trang đầu tiên ở TP.Hồ Chí Minh với hơn 200 cơ sở kinh doanh các loại mặt hàng đa dạng, bao gồm giày dép, quần áo, túi xách, nón, mắt kính.... Có rất nhiều cửa hàng quy tụ tại đây, từ hàng hiệu đến bình dân, từ shop lớn đến nhỏ lẻ và những hàng quần áo bày bán đầy vỉa hè.

 

 

Phố thời trang Nguyễn Trãi, tổng chiều dài gần 2km, bắt đầu từ đường Nguyễn Văn Cừ đến giao lộ Trần Phú - Nguyễn Du Dương. Nơi đây, từ 16h - 23h mỗi ngày, diễn ra các hoạt động nhộn nhịp giữa người mua và người bán. Hiện nay đã có 187 cơ sở cam kết kinh doanh đảm bảo uy tín, chất lượng, bán đúng giá niêm yết, văn minh lịch sự, chấp hành nghiêm về vệ sinh môi trường đô thị.

 

2.4. Khu Phạm Thế Hiển và chợ Xóm Củi quận 8

 

2.4.1. Khu Phạm Thế Hiển

• "Phố đồ cũ" Phạm Thế Hiển

Trong hẻm 124 là "Phố đồ gỗ cũ" Phạm Thế Hiển, Q.8, đã tồn tại giữa lòng Sài Gòn nhộn nhịp, tấp nập hơn 25 năm với hơn 20 cửa hàng, xưởng chuyên tái chế đồ gỗ cũ. Nơi đây thường xuyên vang lên một âm thanh rất đặc trưng của sự kết hợp giữa tiếng đục đẽo, bào gọt, cưa xẻ và tiếng rộn ràng của người mua kẻ bán. Các hộ kinh doanh tại khu vực này đa số là dân nhập cư trong đó, Long An, Cần Thơ, An Giang chiếm phần lớn.

 

Được biết, từ 40 năm trước, người đặt nền móng cho nghề buôn đồ gỗ cũ ở phố này tên Liễu. Bà chuyên mua đồ gỗ cũ quý hiếm và bán lại với lợi nhuận khá cao, dần dần nhiều người bắt đầu khởi nghiệp theo. Ở đây đa dạng các mặt hàng từ ghế đẩu, ghế đai, tủ, salon, bàn ..., đều có đầy đủ. Ngoài ra, có nhiều món đồ không chỉ dừng lại ở vật dụng mà còn mang cả một bầu trời ký ức với tuổi đời lên đến 50-100 năm. Nói chung, nơi đây chính là sự giao thoa giữa thời kỳ cổ kính và hiện đại cùng những tác phẩm nghệ thuật đi theo năm tháng. 

• Khu xóm đạo

Một trong những xóm đạo lớn nhất Sài Gòn gọi tên khu Phạm Thế Hiển, gồm rất nhiều nhà thờ lớn, điển hình là Nhà thờ Bình An Thượng và Nhà thờ Bình Thái. Khu vực này có nhiều người dân mang đạo Thiên Chúa giáo sinh sống lâu đời, hay còn được gọi là "đạo Chúa gốc", tạo nên nét văn hóa đặc trưng với các hoạt động tôn giáo, lễ hội lớn trong năm. Đặc biệt là Lễ Giáng Sinh (Noel), cả con đường Phạm Thế Hiển được khoác trên mình chiếc áo mới lung linh, đầy màu sắc với hàng loạt hang đá, đèn trang trí, cây thông và tượng Chúa ra đời. Chính vì điều độc đáo này mà thu hút hàng người từ các khu vực lân cận đổ về để tham quan, chụp ảnh, quay video

 

2.4.2. Chợ Xóm Củi quận 8

 

Chợ Xóm Củi tọa lạc tại đường Tùng Thiện Vương Quận 8 (nằm cạnh cầu Chà Và), chợ họp cả ngày nhưng khoảng thời gian diễn ra hoạt động buôn bán nhộn nhịp, sầm uất nhất là từ 4h sáng tới 2h chiều. Thú vị ở quanh khu chợ này có nhiều sạp hàng bán bánh truyền thống ngon rẻ, sạp đồ người gốc Hoa lâu năm chất lượng. Thú vị ở quanh khu chợ này có nhiều sạp hàng bán bánh truyền thống ngon rẻ, sạp đồ người gốc Hoa lâu năm chất lượng. Đi 1 vòng quanh chợ, bạn có thể mua được rất nhiều bánh chất đầy xe đem về. Những khu chợ truyền thống như chợ Xóm Củi, là nơi có những giá trị tinh thần và mặt hàng mà khó kiếm được nơi khác nhất là đồ ăn

 

3. Tiện ích lân cận

 

Nhắc đến phố người Hoa, không thể nào bỏ qua khu vực Chợ Lớn trải dài qua các quận 5, 6 và 11, là "trái tim" của cộng đồng người Hoa. Có nhiều tòa nhà, dự án và công trình nổi bật xung quanh các phố người Hoa tại các quận này. Hãy cùng Phần mềm nhà phố tìm hiểu một số tiện ích tiêu biểu.

 

3.1. Tòa nhà The Everrich Infinity - 290 An Dương Vương, Quận 5, Hồ Chí Minh

 

 

Đây là tòa nhà phức hợp bao gồm căn hộ và văn phòng cho thuê, với thiết kế hiện đại và tiện nghi. Nằm ngày mặt tiền đường đắc địa An Dương Vương, cực kỳ thuận lợi cho việc di chuyển; đồng thời, có nhiều phòng giao dịch của các ngân hàng uy tín xung quanh.

 

3.2. MBT Building

 

Tọa lạc trên mặt tiền đường Lê Hồng Phong, phường 3, quận 5 cùng với hệ thống mạng lưới giao thông thuận tiện cho việc di và giao thương với các quận lân cận như quận 10, quận 3 và quận 1.

 

3.3. Lucky Palace - 50 Phan Văn Khỏe, Phường 2, Quận 6

 

Vì tiếp giáp với 3 mặt tiền đường huyết mạch của khu vực, Lucky Palace được đánh giá cao về giao thương Bên cạnh đó, nơi đây nằm ngay chợ Bình Tây; chợ Kim Biên; chợ Soái Kình Lâm... và có thể nhanh chóng đi đến quận 1; Quận 5; Quận 10; Quận 11; Quận

 

3.4. The Flemington Tower - 184 Lê Đại Hành, Phường 15, Quận 11 

 

Với lợi thế nằm tại lõi trung tâm thành phố, cao ốc có lợi thế phát triển kinh tế. Tòa nhà còn là tâm điểm kết nối trường đua Phú Thọ, chợ Bến Thành, Ga ngầm Metro Bến Thành, sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất và đại lộ Võ Văn Kiệt.

 

3.5. Chung cư Starlight Riverside - 73100 Nguyễn Văn Luông, Phường 11, Quận 6

 

Starlight Riverside, bên cạnh những tiện ích nội khu, còn có các tiện ích ngoại khu đa dạng nhằm phục vụ đầy đủ mọi nhu cầu cho người dân nơi đây. Nằm ngay trung tâm sầm uất và nhộn nhịp, lại giáp các trục tuyến đường giao thông chính, rất thuận lợi để người dân di chuyển dễ dàng đến các địa điểm như Bến xe miền Tây,  công viên Phú Lâm, Galaxy Kinh Dương Vương, TTTM Co.op Mart Phú Lâm; Bệnh viên Quận 6, Bệnh viện Triều An, ....

 

Phố người Hoa không chỉ là nơi sinh sống tập trung của những người gốc Hoa mà còn là nơi để học hỏi, tìm hiểu về lịch sử, văn hóa, tôn giáo, kiến trúc và dân tộc. Đây là một bài viết mang tính chất tham khảo, mọi người có thể tìm kiếm thêm nhiều thông tin hơn trên Internet để phù hợp với sở thích khám phá cá nhân.

 

Rocker - Phần mềm nhà phố